De eerste kerk

Net als de kerk in Sigerswâld is de kerk in Garyp net na het jaar 1100 gebouwd. Een en ander was niet zo eenvoudig. Het kerkhof moest helemaal met aarde worden opgehoogd. Ook moest er steen, tufsteen, helemaal uit Duitsland gehaald worden. Via schepen werden die via Deventer naar ons land vervoerd. (Pas vanaf 1400 werd er hier steen gebakken, toen werden er in Leeuwarden de oude 'friezen' of kloostermoppen gemaakt.)
Men vaarde met kleine bootjes door vaarten tot aan het kerkhof, waar de steen gelost werd. In de buurt van de kerk moest een huis met veestalling komen voor de pastoor. Ook land, want de pastoor moest zelf boeren om in z'n onderhoud te voorzien.
De beschermheilige van de kerk van Garyp was Sint Piter, de Heilige Petrus.

Monniken hadden waarschijnlijk toezicht op de bouw. Eerst werd het koor, de achterkant, gebouwd. Daar kwam een altaar en een stenen doopvont te staan. Het kerkje was klein en eenvoudig. Zo wilden de monniken het. Het dak bestond uit spanten bedekt met stro of riet. Zitplaatsen waren er niet, men stond gewoon.
De vloer was betegeld met estrikken en aan de muur hingen enkele heiligenbeeldjes van rode zandsteen; van dezelfde steen waaruit de sarcofagen gemaakt werden.

 

Later, zo rond 1200, kwamen er meer mensen vanuit de omgeving. Door het natter worden van de hoge grond en door het turfmaken kwam er ook meer welvaart. Het turfmaken werd gedaan vanwege de vraag naar turf voor de steenbakkerijen.
Daardoor moest de kerk vergroot worden. De bestaande muren werden verhoogd, later kwam er een nieuw dak met dakpannen en voor de kerk een dikke tufstenen toren voor het ophangen van een klok en als verdediging tegen vreemde soldaten.

Officieel werd Garyp rond 1100 een dorp, maar het is niet uitgesloten dat het dorp nog veel ouder is. Er zijn namelijk aanwijzigingen dat het in 800 al een houten kerkje rijk was.

Omstreeks 1600 werden er prachtige beschilderde ramen in de kerk aangebracht, die later weer zijn verdwenen of beter: waarschijnlijk zijn vernield.

 

---